NIŠ U II SVETSKOM RATU

U ovoj studiji, autor daje sliku Niša u Drugom svetskom ratu, kroz analizu širokog spektra dokumenata. Radi se o do sada nedostupnim dokumentima, otkrepljenim građom iz privatnih arhiva potomaka glavnih predstavnika JNP Zbor, Dimitrija Ljotića, koji je u Nišu bio izuzetno jako tokom okupacije 1941-1944. godine. Kao snažna podrška u ovom radu poslužili su i Memoari Mirka Živanovića, upravnika specijalne policije u Nišu za vreme Drugog svetskog rata. Upravo jedna od poruka ove mongrafske studije ukazivanje na posledice rehabilitacije Mirka Živanovića, koji je bio deo nacističkog vojno policijskog uprvnog aparata u Nišu, direktno povezanog s režimom Milana Nedića. (pojedini autori Milana Živanovića predstavljaju kao velikog intelektuaca, slikara i borca za opstanak srpskog naroda na jugu Srbije, međutim, ova studija daje drugačiju sliku). Studija predstavlja i dokaz učešća Nedićevog aparata u progonu Jevreja, odnosno , likvidaciji celokupne jevrejske zajednice Niša. U analiziranim dokumentima se, uz stanje u okupiranom gradu i okolini, daje i slika odnasa okupacionih vlasti i domaće adiministracije prema pokretima otpora (Ravnogorskom i komunističko-partizanskom), kao i stanje u ovom delu Srbije od okupacije 1941. godine, pa do oslobeđenja od strane sovjetske armije. Na diskretan način otvara se i tema kasnijih, neistraženih zločina jugoslovenskih komunista, sprovođenih po revolucionarnoj pravdi, bez suda i presuda, usmerenih, između ostalog, i prema životima i imovini celokupnog građanskog društva u tadašnjem Nišu.

U studiji se može naći i drugačija slika o delavanju komunista partizana i Ravnogorskog pokreta u Nišu, kao dva pokreta otpora protiv kojih je bio usmeren ceo nemački i bugarski vojno-policijski aparat potpomognut Nedićevom i Ljotićevom administrativno-vojnom upravom.

“Niš u drugom svetskom ratu” je doživeo i izdanje na engleskom i ruskom jeziku.

Dr Nebojša Ranđelović, redovni professor Pravnog fakulteta, Univerziteta u Nišu

Knjigu toplo preporučujemo svima koji žele da se upoznaju sa istorijskim dešavanjima u Nišu I okolini za vreme Drugog svetskog rata, prikazanim na drugačiji način u odnosu na ono što je do sada bila jedina zvanična istorija.